Je mensen motiveren, daar gaat deze twintigste podcastaflevering over. Waarom ik dat dan niet als titel koos? Omdat je mensen an sich eigenlijk niet kan motiveren. Dat had je misschien niet verwacht he. Hoe zorg je er dan voor dat ze toch hun beste beentje voorzetten? Dat leg ik je vandaag uit.
Niet de persoon, wel de context
Misschien loopt er bij jou op het werk ook wel zo iemand rond. Iemand die precies altijd met wat tegenzin verschijnt. Die wat onverschillig lijkt. Of die niet elke dag het onderste uit de kan probeert te halen. Maar kom je die persoon tegen tijdens een voetbalmatch van zijn of haar kind in het weekend? Dan zie je hem of haar plots dolenthousiast en vol passie juichen. Het lijken wel twee compleet verschillende personen!
Ik geloof dan ook dat motivatie niet eigen is aan een persoon, maar wel aan de context waarin die persoon zich bevindt. Sommige situaties geven mensen energie en andere dan weer niet. En de enige manier waarop je iets aan die energie kan veranderen, is door de context aan te pakken.
Maslow brengt raad
Om met die context aan de slag te gaan, grijpen we terug naar de piramide van Maslow. Abraham Maslow creëerde in 1934 een piramide die de behoeftes van mensen indeelt in vijf hiërarchische niveaus. Volgens hem streeft ieder mens ernaar om zijn of haar behoeftes te bevredigen.
De vijf niveaus zijn de lichamelijke behoeften, zekerheid, sociale behoeften, erkenning en een gevoel van belangrijkheid, en zelfontplooiing. Klinkt nog altijd een beetje abstract he? Business Dad zou Business Dad niet zijn als ik er geen verhaaltje aan vastknoopte! Dat doen we deze keer met Robinson Crusoë en Tom Hanks uit Cast Away, een iets modernere versie van datzelfde verhaal.
In Cast Away speelt Tom Hanks Chuck Noland: een hoge pief bij FedEx die meevliegt met een van hun vrachtvliegtuigen. Het vliegtuig komt in een helse storm terecht en stort neer in zee, met Chuck en twee piloten aan boord. De twee piloten overleven de crash niet, maar Chuck komt wonder boven wonder weer boven water en spoelt aan op een eiland waar hij moet zien te overleven.
- Fysieke behoeften: Overleven vormt de basis van Maslows piramide; onze allereerste prioriteit is in leven blijven. Het eerste wat Chuck doet na de crash is dan ook naar adem happen. Daarna gaat hij op zoek naar voedsel en water op het eiland om in leven te blijven en aan zijn basisbehoeften te voldoen.
- Zekerheid: Na overleven willen we onszelf beschermen. Chuck ziet op een bepaald moment onheilspellende wolken de kop opsteken en besluit een hut te gaan bouwen die bescherming kan bieden en hem geborgenheid biedt.
- Sociale behoeften: Naast overleven en onszelf veilig voelen, hebben we ook sociale behoeften: we willen ergens bij horen, we willen mensen om ons heen die om ons geven. Robinson Crusoë komt in zijn verhaal wel iemand tegen en noemt hem Vrijdag (dat gebeurde blijkbaar op een vrijdag, vandaar de naam). Maar bij Chuck Noland was er geen andere levende ziel op het eiland te bespeuren. Zijn oplossing om toch iets van sociaal contact te hebben? Een volleybal met een gezicht van bloed erop.
- Erkenning en belangrijkheid: In dit vierde niveau willen we het gevoel hebben dat we belangrijk zijn. Zo wordt Robinson Crusoë bijvoorbeeld heer en meester over Vrijdag en maakt hij hem tot zijn slaaf. In de film met Tom Hanks komt dat niet aan bod.
- Zelfontplooiing: Dat is de hoogste trede in Maslows piramide.
Ik gaf het al aan: Maslow bouwde deze piramide op als een hiërarchie. En dat betekent dat je niet naar een volgende fase kan, zolang de fase waarin je zit niet gerealiseerd is. Stel, je wil een persoon motiveren door hem of haar een groter gevoel van belangrijkheid te geven. Je promoveert hem of haar of doet een mooier bureau of chiquere titel cadeau. Maar zit die persoon in overlevingsmodus? Heeft hij of zij grote financiële of medische problemen? Dan haalt jouw motivatiepoging niets uit, omdat hun primaire behoeften nog niet werden vervuld.
Voor je iets kan veranderen aan iemands context, moet je eerst goed weten in welke fase in de piramide hij of zij zit.
Leer echt te luisteren
Hoe kom je dat nu te weten? Door echt te luisteren. Probeer die persoon te doorgronden wanneer je vragen stelt over het weekend of zijn of haar vakantie. Wil dat per definitie zeggen dat jij iets aan hun welbepaalde context kan doen? Neen. Soms kan dat wel, en soms niet.
Wanneer iemand in overlevingsmodus zit, kan je maar een ding doen en dat is luisteren en ruimte bieden. Dat is niet motiverend, maar daar zijn die personen ook helemaal niet aan toe. Ze hebben nood aan die rust en ruimte.
De meeste mensen waarmee je werkt zitten niet in overlevingsmodus, maar hebben misschien wel nood aan zekerheid. Hen kan je wel proberen te motiveren. Je kan bijvoorbeeld aangeven dat je hen beloont met X, als zij samen met jou Y verwezenlijken en zo een context van zekerheid creëren.
Wil je iemand motiveren door zijn of haar gevoel van belangrijkheid te vergroten? Nodig die persoon bijvoorbeeld uit op een vergadering waar hij of zij ook een woordje mag doen.
Besef ook dat de context waarin iemand zich bevindt niet permanent is: hij evolueert. Sprak je zes maand geleden met iemand aan het koffieapparaat en kwam je erachter wat hij of zij nodig heeft? Dan is de kans groot dat dat nu, zes maanden later, niet meer van toepassing is.
Creëer de juiste context
Heb je ontdekt in welke fase elk van je mensen zich bevindt? Dan is het nu tijd om op de werkvloer een context te creëren die die behoefte invult. Daar moet je soms creatief voor uit de hoek komen. Een promotie of een nieuw bureau is niet altijd de beste oplossing om iemand belangrijk te doen voelen. Het is dan ook aan jou om per persoon die specifieke vertaalslag te maken.
Raak niet aan basisvoorwaarden
Volgens professor Herzberg zijn er enkele onderhoudende maatregelen waarmee je rekening moet houden. Geld staat bijvoorbeeld nergens expliciet op de piramide van Maslow, maar speelt impliciet wel een rol: je kan niet overleven als je geen geld hebt om eten te kopen, bijvoorbeeld. En je kan geen zekerheid opzoeken als je geen dak boven je hoofd kan betalen.
En hoewel geld an sich een slechte motivator is, hoort het volgens bij Herzberg bij de onderhoudende maatregelen. Dat zijn factoren die een bepaald levenscomfort geven die enorm demotiverend werken als je ze wegneemt. Andere voorbeelden zijn loon keer op keer maanden te laat uitbetalen of mensen documenten ontzeggen waarop ze recht hebben.
Neem je die basisvoorwaarden weg? Dan mag je op je kop gaan staan: je motivatiepogingen vallen in het niets. Er moet eerst aan die basisvoorwaarden worden voldaan, voor je verder kan bouwen en mensen verder kan motiveren.
Als leider is het jouw verantwoordelijkheid om een motiverende context te creëren voor je mensen: ze motiveren zichzelf niet. Je moet je oor te luister leggen om te begrijpen welke context ze nodig hebben en die gaan herscheppen. Alleen zo bloeien jouw mensen open en bereik je samen als team zoveel meer.
Wil je jouw leiderschapskwaliteiten extra aanscherpen? Dan heb ik geweldig nieuws voor jou. Deze week organiseer ik twee live Masterclasses waarmee je op een snelle en doeltreffende manier je leiderschap kan transformeren.
Je leert er drie dingen:
- Je ontdekt er je natuurlijke leiderschap en leert dat om te vormen naar een immens sterk leiderschap.
- Je weet nu het beste in je mensen naar boven te halen.
- Je ontdekt hoe je je team heel snel laat evolueren naar topresultaten en hebt er zelf een goed gevoel bij.
In mijn 35-jarige carrière heb ik zoveel mensen mogen begeleiden en coachen en hen hoge toppen zien scheren. Ik heb zelf hoogtes en laagtes gekend en zoveel dingen ondernomen, gelezen, uitgeprobeerd en getest. En in deze ‘Accelereer je Leiderschap’ Masterclasses geef ik die lessen met heel veel plezier door aan jou.
Wil je er live bij zijn? Je kan je nog snel inschrijven: businessdad.be/accelereerjeleiderschap
Ik kijk ernaar uit om je erbij te hebben!
De Business Dad
PS Een goed leider weet goed te delegeren. Download het Stappenplan Delegeren en ga ermee aan de slag!