Winners never quit and quitters never win. Of toch niet? Ik geloof rotsvast in volhouden, blijven gaan en er alles aan doen om je doel te bereiken. En toch moet je heel soms de handdoek in de ring gooien, om te voorkomen dat je nog lang de gevolgen draagt van niet te stoppen. Een precair evenwicht, waar ik je graag enkele handvaten voor geef.
Het waarom van deze aflevering
Een paar weken geleden kwam er iemand iets bij me ophalen dat ik tweedehands verkocht. De man en ik raakten aan de praat en ik zag aan zijn ogen dat hij iets zwaars meetorste. Een lang verhaal kort: zijn business liep op de klippen. Hij had onlangs een investering van enkele miljoenen in infrastructuur voor zijn product gedaan. Helaas stapte zijn grootste klant kort daarna op, waarna hij van de ene dag op de andere nieuwe klanten moest vinden en een deel van zijn personeel moest laten gaan. Komt daar nog eens bij dat zijn energiekosten de hoogte in schoten, net als alle andere kosten. Op een bepaald moment kreeg hij een rekening van €320.000 van zijn energieleverancier gepresenteerd die hij binnen de 30 dagen moest betalen.
Het water stond hem aan de lippen, wat hem noopte om beroep te doen op WCO (wet op de continuïteit van de onderneming), een bescherming tegen je schuldeisers zeg maar. Op die manier kon hij zijn schuldeisers gespreid over een aantal jaar terugbetalen. Ik kan je vertellen: die jaren zien er niet rooskleurig uit. De man moet hard werken, torenhoge schulden afbetalen terwijl hij en zijn gezin met bitter weinig achterblijven. De kans dat het hem lukt, bestaat, al is ze bijzonder klein. Om van de druk op zijn relatie en omgeving nog maar te zwijgen.
Ik herkende mezelf in die man. Ik heb ook ooit in een gelijkaardige situatie gezeten. Doordat iemand me had opgelicht, ben ik enorm veel kwijtgespeeld en moest ik terug van nul beginnen. Slapeloze nachten heb ik beleefd omdat ik koste wat kost dat onrecht ongedaan wilde maken. Tot mijn advocaat zei: “Vincent, ik denk niet dat je je geld terug zal zien. Je kan er maar beter mee stoppen in plaats van te blijven vechten tegen de bierkaai”. Na lang twijfelen heb ik toen beslist om de handdoek in de ring te gooien. Achteraf gezien had ik dat al veel eerder moeten doen.
De stoppen-of-doorgaan-checklist
Om die keuze voor jou rationeler en minder zwaar te maken, creëerde ik de stoppen-of-doorgaan-checklist. De 10 vragen zijn onderverdeeld in 5 luiken: financiële gezondheid, marktomstandigheden, emotionele en psychologische overwegingen, externe feedback en scenario-planning.
Bij elke vraag horen telkens 5 antwoorden, met een schaal van 1 tot 5, waarbij 1 staat voor ‘zeer negatief’ en 5 voor ‘zeer positief’. Aan het einde van de checklist tel je je scores bij elkaar op en krijg je een idee van hoe je ervoor staat.
Luik 1: financiële gezondheid
Elk luik bestaat uit twee vragen. Ik lijst ze op en geef er wat achtergrondvragen bij die jou kunnen helpen om je te oriënteren.
- Wat is de huidige financiële gezondheid van je bedrijf? Leid je grote verliezen? Of maak je noch winst, noch verlies? Of ben je voornamelijk winstgevend? Laat je niet misleiden door de beste score, je financiële situatie zegt niet alles.
- Wat is de beschikbaarheid van je fondsen en middelen? Heb je nog een grote reserve of heb je helemaal niets? Zit je er nog goed bij op korte, middellange en lange termijn?
Luik 2: Marktomstandigheden
- Hoe zit het met de marktpositie en de concurrentie? Heb je veel concurrentie? En zijn dat grote spelers? Hebben zij op bepaalde vlakken voordelen tegenover jou, bijvoorbeeld qua prijszetting, transportkosten, dienstverlening, …?
- Hoe zit het met de marktgroei en vraag? Is er überhaupt nog vraag naar jouw product? Krimpt je markt of hoe snel groeit ze? Is er weinig of veel vraag naar je producten?
Luik 3: emotionele en psychologische overwegingen
- Hoe zit het met je mentale emotionele belasting? Hoeveel stress ervaar je en hoe beïnvloedt die jouw dagelijks leven? Hoe is het met de relaties met je partner, kinderen, omgeving, … gesteld? Heb je slapeloze nachten of een beklemmend gevoel? Of bruis je net nog van de energie?
- Hoe zit het met je passie en motivatie? Ben je nog gemotiveerd en voel je nog passie? Of zijn die ondertussen gekelderd? Als je hier laag op scoort, raad ik je aan om de podcastaflevering over Ikigai eens te beluisteren om je passie terug te vinden.
Luik 4: externe feedback
- Wat zeggen je adviseurs? Heb je überhaupt adviseurs rond je die je vertrouwt en waarvan je weet dat ze je niet adviseren om er zelf beter van te worden? Wat raden zij jou aan?
- Wat zeggen je klanten of de markt? Zijn je klanten nog tevreden met wat je doet? Willen investeerders nog met je verder? Of krijg je gemengde signalen?
Luik 5: scenario-planning
Bij de vorige vragen keken we vooral naar het verleden. Bij scenario-planning richten we onze blik naar de toekomst. What’s the way to go?
- Wat zijn de consequenties van het worstcasescenario? Is dat een onacceptabel scenario met te grote verliezen? Ga je je huis verliezen? Of raak je misschien wel je bedrijf kwijt, maar wil dat niet zeggen dat je persoonlijk in de penarie komt?
- Wat is je exit-strategie? Je plan B? Zie je geen uitweg meer of zal het moeilijk zijn maar is het niet onoverkomelijk? Of misschien zie je net wél nog (positieve) mogelijkheden of heb je zelfs al een heel plan uitgewerkt?
De scores
Ligt jouw eindscore tussen de 40 en de 50? Dan zeg ik: blijven doorgaan! Je zit nu even in een donkere periode, maar je hebt geen reden om te stoppen.
Ligt jouw score tussen de 30 en 39? Dan zou ik zeggen: overweeg sterk om te blijven doorgaan, maar wees alert op waarschuwingssignalen. Neem die 10 vragen regelmatig terug ter hand en check ze nu en dan opnieuw af.
Scoor je tussen de 20 en 29? Dan nodig ik je uit om te heroverwegen en eventueel te stoppen. Ik ben de laatste om te zeggen dat je moet stoppen, maar ik wil niet dat je de rest van je leven met een ketting rond je nek rondloopt.
Scoor je tussen de 10 en 19? Dan zou ik zeggen om sterk te overwegen om te stoppen.
En ligt je score tussen de 0 en de 9? Dan denk ik dat je echt moet stoppen.
Is deze checklist alleen maar handig als je in de problemen zit? Allesbehalve, ook in een gezonde situatie komt die goed van pas. Het helpt om eens orde op zaken te stellen en te ontdekken waar je misschien kan of moet bijsturen.
Wil je de checklist meteen invullen? Goed nieuws, je vindt hem hier.
Ik wens je veel succes!
Business Dad