De coronacrisis is nog niet goed en wel voorbij, of er staat al een nieuwe beer op ons pad: een torenhoge inflatie, waardoor ons geld alsmaar minder waard wordt en ons leven alsmaar duurder. In podcastaflevering 65 legt Charlotte Van Brabander (32), founder van Slim Sparen, uit waarom je best zo vroeg mogelijk begint te beleggen.
Beleg jij al? En ken je de FIRE-beweging? Dan is de kans groot dat je al eens van Charlotte Van Brabander hebt gehoord: dé jonge autoriteit op het vlak van beleggen. Ik volg haar al een tijdje op Instagram en was enorm gefascineerd door haar verhaal. Een excellente gaste om uit te nodigen op de Business Dad podcast en het te hebben over all things money.
In een notendop, Charlotte: wie ben je en wat doe je precies?
Ik was een professionele gamester in een tactisch schietspel. Daarna heb ik 12 jaar lang op hoog niveau gepokerd en vertegenwoordigde ik grote pokerbrands terwijl ik nog studeerde. Nu poker ik af en toe nog voor de fun en werk ik als consultant bij SD Worxs. Daarnaast heb ik Slim Sparen opgericht, vanuit mijn passie voor beleggen. Als beleggingsgoeroe wil ik het mensen zo jong mogelijk leren om er later de vruchten van te plukken.
Veel mensen denken dat poker puur een kansspel is, toch?
Bij poker heb je, zoals bij elk spel trouwens, een deel geluk en een deel skill. Op de korte termijn kan dat stukje geluk voldoende zijn, maar op wil je echt heel goed worden? Dan moet je je skills bijschaven. Iemand met meer vaardigheden draait een grotere winst. Dat is geen kwestie van geluk, maar van veel oefenen.
Het leuke aan poker is dat je niet alleen mathematische skills moet hebben en goed moet zijn in kansrekenen, maar dat je ook hard aan je mindset moet sleutelen. Dat zie ik ook bij de beurs. Ik zie dan ook heel wat gelijkenissen tussen poker en beleggen.
Het is echt je missie om vooral jonge mensen warm te maken voor beleggen, waardoor ze jaren eerder op pensioen kunnen gaan bijvoorbeeld. Hoe zit dat precies?
Door te sparen geraak je er niet. Als je spaart, plaats je je geld louter ergens. Het gaat niets voor je doen, behalve staan waar het staat. Veel mensen denken dat dat het veiligste is, maar niets is minder waar. De tijden zijn veranderd. Onze grootouders kregen op hun spaarrekening bijvoorbeeld een rente van 4 à 5% van de bank, puur om hun geld daar te laten staan. De inflatie was toen niet zo rampzalig als vandaag.
Stel dat je € 100.000 op je bankrekening hebt staan, dan verlies je door de inflatie ongeveer € 8000 per jaar aan koopkracht, dat is iets minder dan € 1000 per maand.
Mensen beginnen stilaan te begrijpen dat ze voor niets werken als ze hun spaargeld op de bank laten staan. Al is de Belg van nature heel conservatief en gebrand op veiligheid, dat velen eerder kiezen voor comfort in plaats van te leren beleggen.
Wat doen we volgens jou dan best wel om ons spaargeld te laten renderen?
Beleggen. Nu, als je kijkt naar de S&P 500, de aandelenkoers van de 500 grootste bedrijven van Amerika, zie je dat die over de laatste 30 jaar een gemiddeld rendement van 9,8% hebben gehaald. Dat is maar een verschil van 1,8% meer tegenover de inflatie. Ik hoop dus dat de beurzen en de assets het goed gaan doen. Al veronderstel ik van wel, want hoe hoger de inflatie stijgt, hoe meer mensen er naar de beurs trekken.
Toch hebben de coronacrisis en de oorlog tussen Oekraïne en Rusland voor zware klappen gezorgd. Sommigen voorspellen een nieuwe recessie. Al hoeft dat voor jonge mensen echt geen doemscenario te zijn. Zo zei een wijze man, voormalig hoofd van aandelen bij Degroof Petercam, me eens dat jonge mensen blij zouden moeten zijn dat de beurs misschien crasht. Zij hebben meestal een gezonde cashflow en een mooi inkomen. Als jij elke maand kan blijven aankopen op de beurs, drijf je continu de gemiddelde aankoopprijs naar beneden waardoor je een mooi gemiddeld resultaat krijgt en op lange termijn herstelt de beurs eigenlijk altijd. Ik ben blij dat de beurs aan het crashen is, want het is fijn om te zien dat als je in je ondernemende jaren zit en goed aan het verdienen bent, alles in de beurs kan steken.
Je spreekt vooral over de beurs, beleg je bijvoorbeeld ook in crypto of edelmetalen?
Mijn persoonlijke portefeuille bestaat voor 20% uit crypto. Daar is het wel belangrijk dat je goed je research doet en alleen maar investeert in waardevolle munten. De moedermunt is Bitcoin, die zit niet alleen qua technologie goed in elkaar, maar het beheer erachter klopt ook. Er zijn ook heel veel startende projecten die hun eigen coins uitbrengen die niet zo waardevol zijn: er zit bijvoorbeeld geen integer management of geen business case achter.
Hoe komt het dat Bitcoin zo volatiel is? Goud is ook volatiel, maar in mindere mate dan Bitcoin.
Klopt, goud is heel safe asset, dat kan je niet vergelijken met Bitcoin vandaag. Al zie je dat er toch steeds meer mensen Bitcoin als het digitale goud beginnen te zien. De prijs van Bitcoin wordt bepaald door vraag en aanbod, niet door de technologie die erachter zit. Als er een dipje is zijn er mensen die in paniek alles weer verkopen, wat een impact heeft op de koers. Je moet vooral uitzoomen en op een langere termijn kijken. Dan zie je dat die volatiliteit best meevalt.
Je kan Bitcoin een beetje vergelijken met de opkomst van het internet: niemand begreep toen hoe het werkte en het werd in het begin vooral voor louche praktijken gebruikt. Terwijl we het vandaag niet meer uit ons leven kunnen wegdenken. Ik denk dat het belangrijk is om te beseffen dat we nu ook aan het begin staan van een technologische revolutie. Blockchain en crypto kunnen volgens mij een gigantische impact hebben op de manier waarop we naar de uitwisseling van waarden kijken.
Je portefeuille bestaat voor 20% uit crypto zei je, en verder?
50% ervan steek ik in ETF’s of Exchange-Traded Funds. Dat zijn mandjes aandelen van verschillende bedrijven uit indexen zoals de S&P 500 die automatisch gevolgd worden. De sterkte zit ’m daar net in het automatische: er komen geen kantoren of geen fundmanagers aan te pas die je extra kosten. Het enige wat je hoeft te doen is een account opstarten bij een broker en dan kan je achter je computer aandelen kopen.
Ik denk dat daar de misconceptie van veel mensen schuilt: ze stappen meteen naar een bankadviseur en beleggen via de bank. Maar als je kijkt naar een beleggershorizon van 40 jaar, dan zie je dat je aan het einde van de rit via de bank maar de helft overhoudt door de kosten en de commissies die je betaalt. Daarom moedig ik mensen aan om het zelf te leren en ETF’s te kopen als je geen risico wil. Ik koop makkelijker een ETF dan schoenen bij Zalando!
En de overige 30% van je portefeuille?
Die beleg ik in individuele aandelen van bedrijven. Dat doe ik voor mezelf, puur voor de beleggerssport. In tegenstelling tot wat je misschien denkt, is dat niet puur gokken. Het verloopt zoals bij poker: ik analyseer welke informatie ik wel en niet heb, ik bekijk welk risico er is en wat ik kan winnen en op basis van die balans koop ik mijn aandelen.
Ik vind dat enorm leuk omdat je een deepdive kan doen in bedrijven die je interesseren. Dat is meteen een spelregel die ik wil meegeven: koop enkel wat je kent. Toen ik net begon, heb ik wel eens aandelen gekocht van onbekende bedrijven. Die kelderden uiteraard. Doe dus altijd je research en ga na of aandelen over- of ondergewaardeerd worden. Precies daarom heb ik met Slim Sparen een cursus gemaakt waarin je leert hoe je dat doet.
Loont het de moeite om te beleggen als ik maar een paar honderd euro per maand kan gebruiken?
Dat is al veel hoor, dat ligt aan de bovengrens van de mensen die ik inspireer! Als je € 5 per dag of € 100 per maand kan beleggen, kan dat op 20 tot 40 jaar echt het verschil maken. Dan kan je een tiental jaar vroeger op pensioen.
Je kan dat zelf berekenen via een Compound Interest Calculator zoals deze. Beleggen draait eigenlijk rond samengestelde interest: dat is als een kleine sneeuwbal die alsmaar groter wordt. Een voorbeeld: je belegt € 100. Als je een rendement van 10% hebt, dan heb je het jaar daarop € 110 en het jaar daarop € 121.
In het begin lijkt dat niet zo zot, maar dat is exponentiële groei. Vergelijk het met een gewoon A4-papier: als je dat maar 42 keer vouwt, dan kom je al aan een dikte van hier tot de maan! Wij als mens vinden het moeilijk om exponentieel na te denken want ja, wanneer hadden we dat als oermens nodig? Corona is ook een mooi voorbeeld van exponentiële groei: in een mum van tijd is één individuele case uitgegroeid naar de hele wereld.
Wat als je daar niet jong mee kan beginnen? Iemand van 45 heeft veel minder compound-tijd, is het voor hen ook de moeite waard?
Absoluut! Met als enige verschil dat hoe ouder je bent, hoe minder risico je mag nemen. Je investeert dan best minder in individuele aandelen en meer in ETF’s, omdat die beter gespreid zijn. De richtlijn die ik daar zelf voor verzonnen heb is:
100 – je leeftijd = percentage van je portefeuille dat je mag gebruiken voor aandelen
Ik ben er 32, wat volgens deze formule betekent dat ik 68% van mijn portefeuille in individuele aandelen mag steken. Ik wil nog eens benadrukken dat, ongeacht hoe oud je bent, het belangrijk blijft om te beleggen. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor je kinderen of andere dierbaren. Want het alternatief? Dat is 8% achteruit gaan!
Wat met de inflatie? Een miljoen euro is vandaag veel waard, maar over 40 jaar kunnen we er misschien nog net een auto mee kopen?
Wat er nu aan het gebeuren is, is onhoudbaar. De centrale banken werden destijds in het leven geroepen om zo’n situaties in toom te houden en de inflatie op 2% te houden. Zelfs zij zitten nu met de handen in het haar. Ze hebben nog een laatste knopje waaraan ze kunnen draaien: de rente. Maar door die te verhogen wordt het voor iedereen duurder om te lenen. Niet alleen voor bedrijven, maar ook voor particulieren.
Inflatie an sich is niet slecht: het stimuleert de economie omdat mensen nu kopen in plaats van binnen 10 jaar. Maar de situatie van vandaag is een ware crisis. Zoals Cédric Proost het zou zeggen: TINA: there is no alternative! Je moet nú iets met je spaargeld doen. Want vergis je niet, de gap tussen rijk en arm wordt alsmaar groter. De rijken steken hun geld in assets die geld opleveren, terwijl de minder financieel geletterde mensen hun geld in dingen steken die in waarde afnemen zoals auto’s. Dat is mijn nobele visie met Slim Sparen: iedereen die financiële geletterdheid geven, en dan liefst aan een zo jong mogelijke populatie.
Dat brengt me bij m’n volgende vraag: op school leer je dingen die je in een seconde op het internet vindt, maar heel wat belangrijke dingen zoals hoe je omgaat met geld, leer je er niet he?
Klopt, we leren vooral over geld door wat we zien en horen van onze ouders. Jammer genoeg heeft de doorsnee Belg niet zo’n gezonde money mindset. Hij is altijd op zoek naar veiligheid, maar in de wereld van vandaag is dat contraproductief.
Op die manier nemen we de money blocks van onze ouders ook over. Dat zijn overtuigingen die jou op heel wat vlakken beïnvloeden. Niet alleen in hoe snel je gaat beleggen, maar ook in hoe makkelijk jij personeel aanneemt of elke euro omdraait in je onderneming bijvoorbeeld.
Die softe kant van geld, zoals je overtuigingen en welk van de zeven archetypes je bent, is echt de moeite waard om te onderzoeken. Ik ben bijvoorbeeld opgevoed met het idee dat je hard moet werken. Mijn vader had een goeie job tot hij die verloor en we het met minder moesten stellen. Mijn money block die toen ontstond is dat ik veel moest zien te verzamelen en sparen en dat dat me veilig zou stellen. Dat heeft van mij het archetype ‘accumulator’ gemaakt. Daardoor ben ik heel goed in beleggen, maar vind ik het als ondernemer wel moeilijk om dingen uit handen te geven. In mijn hoofd is alles wat ik zelf doe goedkoper.
Ook je persoonlijkheid speelt daar een rol. Het profiel dat uit je DISC-test naar boven komt of je kleuren uit een Insights-analyse hebben een invloed op hoe jij met geld omspringt. Als je je daarin verdiept, gaat er een hele wereld voor je open.
Wat je zegt over mindset zie je bijvoorbeeld ook in Amerika: daar hebben vele bedrijven schulden of gaan ze failliet voor ze een succes worden.
Inderdaad, in Amerika en zelfs in Nederland zijn schulden de normaalste zaak van de wereld, terwijl Belgen de kriebels krijgen als je daarover begint omdat ze zo conservatief zijn. Schulden zijn niet per se slecht, ze kunnen betekenen dat je jezelf aan het leveragen bent. Mensen die niet financieel geletterd zijn steken zichzelf in de schulden voor dingen zoals een auto, terwijl financieel sterkere mensen schulden aangaan om assets te kopen en bedrijven te ontwikkelen. Dat is een groot, maar vooral belangrijk verschil.
Welk advies zou je je 16-jarige zelf geven?
Ik zou mezelf twee dingen vertellen. Als eerste: een nee heb je, een ja kan je krijgen. Doe wat je wil doen, ook al twijfel je. En blijf vooral niet met je ideeën in je hoofd zitten. En als tweede: bepaal wat je wil, wat voor jou ‘genoeg’ is en werk daarnaartoe. En dan heb ik het niet over een wereldreis maken of andere materialistische dingen maar wat jou écht gelukkig maakt en hoeveel geld je daarvoor nodig hebt. Het hoeft niet altijd méér te zijn.
Je hebt ook boek geschreven, vertel daar eens over?
Het boek heet ‘FIRE Hoe op jonge leeftijd stoppen met werken’. FIRE staat voor ‘Financial Independance, Retire Early’. Het is een heel concreet boek met veel tips en content dankzij al de research die ik erin heb gestopt. Zonder bla bla, want ik lees zelf niet graag.
Wil jij dit boek van Charlotte Van Brabander winnen? Deel deze podcast dan op je Instagram, tag Business Dad en wie weet kiest een onschuldige hand jouw naam dan wel!
Veel belegplezier!
Business Dad
PS Wil je meteen een plan opmaken voor je geld? Download dan het gratis financieel plan via www.businessdad.be/financieelplan!