Jouw ‘waarom’, jouw hoger doel, de bestaansreden van jouw onderneming. Het klinkt misschien wat hoogdravend of filosofisch, al loont het echt de moeite om er eens bij stil te staan. Waarom? Dat vertel ik je in podcastaflevering 23.
Jouw ikigai
“Als je dolgraag doet wat je doet, dan hoef je geen dag in je leven nog te werken.” De kans is groot dat je deze quote al eens ergens las of hoorde. En inderdaad: als je heel graag doet wat je doet, dan voelt dat niet als werken. Als je er dan ook nog eens geld mee kan verdienen, dan verdien je eigenlijk je kost zonder te moeten werken. Het Japanse concept ikigai sluit daar grotendeels bij aan.
Ikigai brengt vier cirkels samen:
- Wat je doet en waar je van houdt
- Wat je doet en wat de wereld nodig heeft
- Wat je doet en waarmee je geld verdient
- Wat je doet en waarin je goed bent
Die vier cirkels overlappen hier en daar. De overlap tussen dat wat je graag doet en goed in bent, is je passie. De overlap tussen dat waarin je goed bent en waarvoor je betaald wordt, is normaliter je beroep. De overlap tussen datgene waarvoor je betaald wordt en wat de wereld nodig heeft, is je roeping. En de overlap tussen wat de wereld nodig heeft en waar je van houdt, is je missie. En dat klein stukje overlap tussen alle vier de cirkels? Dat is je ikigai: je ‘waarom’.
Die ikigai-cirkels stellen dingen vast, je brengt er letterlijk zaken mee in kaart. Het is niet echt een sturend principe: je kan er geen duidelijke richting mee geven. Zo heb ik een hele goede vriend die op zoek is naar een nieuwe wending in zijn professionele leven en hij vertelde me dat hij eigenlijk geen passie had, of geen hobby waar hij echt enthousiast van werd. Bij hem zat die passie nog verborgen. Misschien zitten er bij jou ook nog zaken verborgen?
Waarom Apple en Tesla zo succesvol zijn
Precies daarom ging ik op zoek naar iets waarmee je wél richting kan geven. Ik haalde daarvoor de mosterd bij The Golden Circle van Simon Sinek: een Amerikaans schrijver en een absoluut inspirerend spreker. Al jaren zie ik hem als een soort mentor. En hij stelde eens de vraag: “Waarom is Apple zo succesvol? Want in essentie is dat toch maar een computerbedrijf? En Amazon, dat eigenlijk een online winkel is?” Ook dichter bij huis kan je diezelfde vraag stellen: waarom is Coolblue zo succesvol? Wat maakt dat die bedrijven succesvoller zijn dan andere?
Volgens Simon Sinek is daar een reden voor. Want als je kijkt naar alle grote geesten, leiders, ondernemers of inspirerende figuren, hebben ze allemaal iets gemeenschappelijks: de manier waarop ze denken en communiceren over hun ‘wat’, ‘hoe’ en ‘waarom’.
Als je aan eender wie in de wereld vraagt: “Wat doe jij?”, dan kan iedereen daarop antwoorden. Vraag je dan: “Hoe doe je dat?”, dan zullen er nog steeds heel veel mensen je kunnen vertellen hoe ze dat doen. Maar vraag je dan: “Waarom doe je datgene wat je doet?”, dan wordt het plots veel moeilijker. Sommigen zullen zeggen dat ze het doen om geld te verdienen, maar geld is geen doel op zich, het is een bijproduct. En ik kan je verzekeren: geld is niet de drijfveer achter die grote, inspirerende bedrijven. Neem Tesla bijvoorbeeld: zij hebben eigenhandig de auto-industrie veranderd en de manier waarop wij en verschillende generaties na ons kijken naar mobiliteit. Dankzij hun inspanningen zijn andere automerken hun voorbeeld beginnen volgen. Was geld daar het voornaamste doel? Neen. Verdienen ze er geld mee? Hoogstwaarschijnlijk wel, zij het als bijproduct, want hun sterke verhaal staat voorop.
Hetzelfde geldt voor Apple. Vraag je naar hun bestaansreden? Dan geven ze geen standaardantwoord zoals: “Wij maken fantastische laptops en dat doen we door ze mooi vorm te geven en gebruiksvriendelijk te maken.” Dat zouden alle fabrikanten van laptops zeggen: ze vertellen eerst wat ze doen en dan hoe ze dat doen. Dat is niet wat Apple speciaal maakt. Zij vertrekken namelijk vanuit hun ‘waarom’. Zij zouden zeggen: “Bij alles wat wij doen, denken we buiten het vierkant. Wij geloven in anders denken en de manier waarop we dat doen, is door alles wat we maken heel mooi te ontwerpen en eenvoudig in gebruik te maken. En wij maken toevallig ook prachtige computers.” En zeg nu zelf: op dat moment ben je toch veel meer geneigd om iets van hen te kopen, dan wanneer iemand je een standaardantwoord geeft, zonder inspirerend verhaal?
Verander de volgorde
En laat dat nu net de essentie van deze podcastaflevering zijn. Verander de volgorde van die drie concentrische cirkels. Niet: wat, hoe en waarom. Maar wel: waarom, hoe en wat.
Ik stelde die waarom-vraag ook aan een inspirerend leider en vriend van me, Peter s’Jongers van Protime, die al ettelijke keren verkozen werd tot beste werkgever van het land, wat toch het een en ander over het bedrijf zegt. Zij maken software waarmee bedrijven aan tijdsregistratie kunnen doen. En hij antwoordde: “Wij maken tijd kostbaar. En we doen dat om mensen meer flexibiliteit te geven, meer grip te geven op hun tijd en zo een betere work-life balance te geven.” Dat is een heel ander verhaal dan gewoon te zeggen: wij verkopen tikklokken. Uit zijn verhaal spreekt een passie en een overtuiging. Precies wat Simon Sinek bedoelde: vertrek van de binnenkant, in plaats van de buitenkant. Vertrek vanuit wie je bent.
Vertrek vanuit jouw ‘waarom’
Ik geef het je graag nog eens mee: mensen kopen niet bij jou omwille van wat je doet, maar omwille van waarom je het doet.
Weet jij niet waarom je doet wat je doet? Waarom zouden anderen het dan wel weten? Het is dan ook cruciaal dat je deze oefening even doet en er even bij stilstaat waarom je precies met je onderneming of project bent gestart.
Dat geldt overigens zowel voor jouw klanten én voor je medewerkers. Als de mensen in je team mee zijn met jouw missie, met je waarom en dat gevoel delen, dan gaan ze die extra mile.
Grote voorbeelden
Ik nodig je dan ook uit om voor jouw bedrijf op zoek te gaan naar jouw hogere doel. Ga gerust eens op onderzoek uit bij die grote namen. Neem Starbucks. Dat is niet gewoon een koffiezaak, zij willen niet louter koffie met schuim op verkopen. Neen, zij willen de derde plek zijn. Je eerste plek is thuis, de tweede is je werk en Starbucks wil die derde plek zijn. Daarom dat je normaliter nooit zal worden weggejaagd uit een Starbucks, ook al heb je maar één koffie besteld, terwijl je al uren op je laptop hebt zitten werken.
Een ander voorbeeld is Henry Ford van het automerk Ford. Je wist het misschien niet, maar hij heeft de lopende band uitgevonden. Auto’s werden efficiënter gebouwd en dus goedkoper. Maar Fords doel was niet om méér auto’s te verkopen en meer geld te verdienen. Hij zei zelf dat hij de mensen in zijn fabriek in staat wilde stellen om ook zo’n auto te kopen. Kortom, hij wilde zijn auto zo toegankelijk mogelijk maken voor zoveel mogelijk mensen.
In mijn eigen bedrijf, Swift Skills, hebben we die oefening ook gedaan. Wij maken rich media e-learnings voor de voedingsindustrie en economische beroepen om ervoor te zorgen dat zij hun verplichte permanente vorming via e-learning kunnen doen. En waarom doen wij dat? Omdat wij er ten volle van overtuigd zijn dat leren leuk kan en moet zijn. En dat mensen terug zin doen krijgen in leren leren ervoor zorgt dat ze beter presteren en het van de wereld een betere plek maakt. En dat verklaart meteen ook de manier waarop we dat doen, waarom we rich media en topexperts inschakelen en er wat humor in vermengen.
Dus heb je een advocatenkantoor, een immobiliënkantoor, een restaurant, noem maar op? Denk dan eerst eens na over je ‘waarom’, over de kernboodschap die je wil verkondigen. Vertrek niet vanuit wat je moet verkopen en aan welke prijs, maar waarom je dat wil verkopen.
Ik wens je enorm veel succes! Ik ben heel benieuwd naar jouw ‘waarom’!
De Business Dad
PS Heb je je ‘waarom’ helder? Dan is het tijd om je ‘wat’ en je ‘hoe’ uit te tekenen! Download de gratis 100-wekenplanner en maak je project meteen visueel en behapbaar.