Koop je iets groots of belangrijks, zakelijk of privé? Dan is het cruciaal dat je de juiste keuze maakt. Merk je dat je vaak impulsief iets koopt? Omdat het juist voelt of je dolenthousiast maakt? En dat je dan later spijt hebt van die keuze? Dan is de kans groot dat je je laat leiden door je emoties. Ik was ook zo. Dankzij deze supereenvoudige tool maak jij vanaf vandaag alleen nog maar de juiste keuzes!
Ken jezelf
Of je nu wilt beslissen naar welk hotel je op reis gaat, welke auto je koopt, welke computersoftware je voor je bedrijf aanschaft of welke sollicitant je aanneemt: de kwaliteit van je keuze is immens belangrijk.
Alleen beïnvloeden we die kwaliteit vaak onbewust. Want hoe we in het leven staan bepaalt mee hoe goed onze keuzes zijn. Misschien ben jij heel creatief? Dan is de kans groter dat je je vaker door je emoties laat leiden. Vind jij feiten heel belangrijk? Dan wik en weeg je misschien alle opties wel 100 keer? Het ene is niet beter dan het andere. Alleen is het wel belangrijk om te begrijpen dat hoe we gewired zijn, beïnvloedt welke keuzes we maken.
Heb je geen idee wat voor type persoon je min of meer bent? Dan nodig ik je uit om hier meteen een DISC-test te doen: dat is een test waarmee je ontdekt wat voor persoonlijkheid bij jou het meeste naar boven komt. Die helpt je ook beter te begrijpen waarom je in bepaalde situaties op een bepaalde manier reageert. En of je dus meer een emotioneel dan rationeel persoon bent of vice versa.
Elke koopbeslissing = emotie + ratio
Wist je dat elke koopbeslissing eigenlijk een emotionele beslissing is waarvoor we rationele redenen zoeken? Stel: je wil een nieuwe auto kopen. Je vindt auto’s een statussymbool en hecht veel waarde aan de uitstraling die de auto je geeft. Daarom koop je er eentje van merk X.
Alleen is dat niet wat je tegen jezelf – of achteraf tegen anderen – vertelt wanneer je de wagen koopt. Je gaat rationele elementen zoeken die jouw keuze voor die wagen rechtvaardigen. Zoals de grote kofferruimte, het zuinige verbruik, of dat hij optrekt van 0 tot 100 in een vingerknip.
En wat dan met computersoftware voor je bedrijf? Daar is toch niets emotioneels aan zou je denken? Toch wel. De emotionele factor neemt hier misschien niet de bovenhand, maar speelt nog altijd een belangrijke rol. Zoals de klik die je hebt met de verkoper. Die kan de doorslag geven of je voor product A kiest in plaats van B, ook al kunnen ze allebei helemaal hetzelfde.
Wil je belangrijke aankoopbeslissingen op de juiste manier nemen? En vermijden dat ze je achteraf zuur opbreken? Dan is het belangrijk om dat emotionele zo veel mogelijk out of the picture te houden. Hoe? Dankzij deze supereenvoudige tool!
First things first: absolute en wenselijke criteria
Stel, je wil met je partner op vakantie naar Kreta en je bent op zoek naar een goed hotel. Wat doe je dan meestal? Inderdaad: door reisgidsen bladeren of op boekingssites scrollen.
Ik zou je willen vragen om dat nu NIET te doen. Ga nog niet rondkijken. Zet je in plaats daarvan eerst samen met je partner of anderen waarmee je een beslissing moet nemen en neem een blad papier. Verdeel het blad met een verticale lijn in de helft. Op de linkerhelft schrijf je bovenaan ‘absolute criteria’ en op de rechterhelft bovenaan ‘wenselijke criteria’.
Bij de absolute criteria noteer je waaraan je product, woning, wagen of in dit geval hotel zeker moet voldoen. Als het hotel dat je bekijkt de checklist voor één van deze criteria niet afvinkt, dan valt het sowieso af. Een voorbeeld van zo’n absoluut criterium is het budget. Of dat de bestemming maximaal 2 uur vliegen is en er minstens 1 zwembad moet zijn. Zo noteer je er minstens 5 en maximaal 10. Ik zou je willen vragen om heel goed over deze criteria na te denken. Let er ook op dat je niet te ver doorschiet: de criteria moeten wel haalbaar blijven.
Bij de wenselijke criteria noteer je dan die dingen waarvan je het leuk zou vinden dat ze er zijn, maar waarvan je niet zou sterven moesten ze er niet zijn. In ons vakantieverhaal zou dat een spa of een fitness kunnen zijn. Noteer evenveel wenselijke criteria als absolute criteria in de rechterkolom.
Waarom ik je vroeg om dit te doen voor je begon rond te kijken? Omdat je anders onbewust absolute criteria gaat kiezen die voldoen aan datgene waar je emotionele voorkeur naar uitgaat. En dan ben je eigenlijk opnieuw emotionele beslissingen aan het nemen.
Tien punten gaan naar…
Nu je de criteria in elke kolom hebt ingevuld, geef je elk absoluut criterium 1 punt en elk wenselijk criterium 0,5 punten. Waarom? Omdat de wenselijke criteria in eerste instantie minder bepalend zijn dan de absolute. Je wilt niet op reis naar een hotel dat voldoet aan al je wenselijke criteria, maar geen enkele van je absolute criteria afvinkt.
Nu ga je alle opties bekijken. In dit geval de hotels in Kreta, maar het kunnen dus evengoed huizen zijn, auto’s, investeringen of sollicitanten. Aan de hand van alle criteria ga je de geselecteerde opties nu punten geven. Heb je ze allemaal een score toegekend? Dan laat je de wenselijke criteria de doorslag geven. En voilà, de optie die nu overblijft is objectief de beste keuze.
Je merkt: het is een eenvoudige tool, op voorwaarde dat je hem juist gebruikt! Laat je op voorhand niet beïnvloeden door je voorkeuren en trek samen met de andere betrokkenen voldoende tijd uit om over de criteria na te denken. Zo kan je onderbewustzijn ook alles even laten bezinken.
Ik wens je heel veel succes!
De Business Dad
PS Heb je geen tijd om grondig na te denken over beslissingen? Download het gratis prioriteitenkwadrant en doe wat je écht vooruithelpt.